|
1. Basınç Dayanım Sınıfları
Betonun basınç mukavemeti standart kür koşullarında saklanmış (20 °C ±2°C kirece doygun su içerisinde), 28 günlük silindir (15 cm çap, 30 cm yükseklik) veya küp (15 cm kenarlı) numuneler üzerinde ölçülür.
Hazır betonda basınç dayanımı sınıfları, karşılığı silindir ve küp mukavemetleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. (TS 11222)
| Basınç Dayanımı Sınıfı |
F ck, silindir( N/mm2 ) |
f ck, küp ( N/mm2 ) |
| C 14 |
14 |
16 |
| C 16 |
16 |
20 |
| C 18 |
18 |
22 |
| C 20 |
20 |
25 |
| C 25 |
25 |
30 |
| C 30 |
30 |
37 |
| C 35 |
35 |
45 |
| C 40 |
40 |
50 |
| C 45 |
45 |
55 |
| C 50 |
50 |
60 |
| C 55 |
55 |
67 |
| C 60 |
60 |
75 |
| C 70 |
70 |
85 |
| C 80 |
80 |
95 |
| C 90 |
90 |
105 |
| C 100 |
100 |
115 |
2. Kıvam Sınıfları
Betonun işlenebilme özelliği kıvamı ile tayin edilebilmektedir. Kıvam, betonun kullanım yerine (kalıp geometrisi, demir sıklığı, eğim), betonu yerleştirme, sıkıştırma, mastarlama imkânlarına ve işçiliğine, şantiyede beton iletim imkânlarına (pompa, kova) bağlı olarak özenle seçilmesi gereken bir özelliktir. “ TS 11222” Hazır Beton Standardı’nda 5 çeşit kıvam bulunmaktadır. K1, K2, K3, K4 ve K5 sembolleri ile tanımlanan bu kıvamlar çökme (slump) konisi deneyi ile ölçülmektedir.
Hazır betonda şantiye teslimi kıvam, taşıma süresi ve beton sıcaklığına bağlıdır. Taşıma süresi kıvamı etkilemekte, süre uzadıkça ve hava sıcaklığı yükseldikçe santralden şantiyeye kıvam kaybı artmaktadır. Bu kıvam kaybının betona su verilerek dengelenmesi mukavemeti düşürmektedir.
| Kıvam Sınıfı |
Çökme (mm) |
| K1 0 |
0 £ çökme<50 |
| K2 50 |
50 £ çökme<100 |
| K3 100 |
100 £ çökme<160 |
| K4 160 |
160 £ çökme<220 |
| K5 220 |
220 £ çökme |
Çökme (Slump) Deneyi yapılırken ;
• Slump hunisi düz bir zemine konur.
• Standart slump hunisi üç eşit kademede doldurulup, her kademede 25 kez standart şişleme çubuğuyla şişlenir.
• Huni tamamen dolunca üst yüzeyi mala ile düzlenir.
• Huni yavaşça yukarı doğru kaldırılır; bu sırada taze beton kendi ağırlığıyla çöker.
• Şişleme çubuğu huninin üzerine konur ve çöken betonun üst seviyesinden çubuğun altına kadar olan mesafe ölçülür.
Bu uzunluk, taze betonun çökme (slump) değeri olarak adlandırılır.
Beton yerleştirme işlemi sırasında vibratör kullanılması kaçınılmazdır. "Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönelmelik" de vibratör kullanmadan beton dökümü işlemini yasaklamıştır. Şişleme, tokmaklama v.b. elle sıkıştırma usulleri, yalnızca vibratör kullanımıyla beraber, yardımcı usuller olarak kullanılabilir.
Betonu Taşınması Sırasında Kıvam Kaybının Muhtemel Nedenleri:
• Betonun yalancı priz yapması: Bunun önüne karıştırma işlemine devam edilerek geçilebilir.
• Uzun taşıma mesafeleri: Yol boyunca beton priz almaya başlayabilir. Karışım suyu da buharlaşabilir.
• Dökümden önce aşırı karıştırma süresi
• Sıcak hava şartları
3. Agrega Dane Büyüklüğü Sınıfları
Beton içinde kullanılacak en iri agreganın tane büyüklüğü, kalıp en boyutu, döşeme derinliği, pas payı, en sık donatı aralığı gibi unsurlarla uyumlu biçimde, TSE 706 EN‘de belirtilen şekilde seçilmesi gerekir.
Piyasada yaygın biçimde kullanılan hazır beton "2 No Agregalı "olandır. Çok sık donatılı veya ince kesitli elemanlarda bazı bilinçli müşteriler" 1 No Agregalı " hazır beton siparişi vermektedir.
| En Büyük Agraga Tane Büyüklüğü Sınıfı |
Dmax. (mm) |
| D1 (1 No.lu) |
12 |
| D2 (2 No.lu) |
22 |
| D3 (3 No.lu) |
32 |
| D4 (4 No.lu) |
64
|
|
