|
Betonun ürün nitelikleri korunarak, müşterinin şantiyesine transmikserle teslim edildikten sonra, pompa veya diğer araç gereçle istenilen noktadaki kalıba yerleştirilmesi işlemine "beton dökümü" denir. Beton dökümünden yüksek verim elde edilmesi için bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir. Dikkat edilmesi gereken bu noktaları, beton dökümü öncesi ve beton dökümü esnası olmak üzere iki kısımda belirtelim:
1. Beton Dökülmeden Önce Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar :
• Kalıplar sağlam, sızdırmaz , temizlenmiş ve yağlanmış olmalı.
• Donatılar gereğince döşenmiş ve gerekli kontrolü yapılmış olmalı.
• Yeterli miktarda uygun boşaltma aracı tedarik edilmiş olmalı.
• Betonu işlemek için gerekli sayı ve nitelikte eleman ve araç-gereç temin edilmiş olmalı.
• Taze betonun bakımı için gerekli önlemler alınmış olmalı (su hortumları, örtüler vb. ).
• Pompa ve transmikserlerin çalışma alanları hazırlanmış olmalı.
• Yer betonu dökülecekse, zemin döküme uygun hale getirilmeli.
2. Beton Dökümü Esnasında ve Yerleştirilmesi Sırasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar :
Betonun yerleştirilmesi pompalı ve pompasız olarak ikiye ayrılmaktadır. Yerleştirme yöntemi betonun kıvamını etkiler. Pompalanacak betonun, mikserden direkt kalıba dökülen betona kıyasla daha akıcı ve kolay işlenebilir olması aranır. İçine beton yerleştirilecek kalıbın ve yerleştirme işçiliğinin sertleşmiş beton kalitesi üzerine hem mukavemet hem de görünüş açısından önemli etkileri vardır:
• Kalıbın cinsi (ahşap, çelik, tünel gibi ),
• Kalıp yüzeyinin kalitesi,
• Kalıp yağı kullanılması,
• Yerleştirme esnasında vibratör kullanımı gibi faktörler beton kalitesi ile doğrudan bağlantılıdır.
Şantiyede en çok karşılaşılan sorun, betonun rahat yerleştirilip, mastarlama yapılamamasından dolayı döküm yerine gelen betona fazladan su eklenmesidir. Bu, beton mukavemetini düşürür. Bu sorun, uygun kıvamda beton siparişi, akışkanlaştırıcı kimyasal katkıların kullanılması ve özellikle de şantiyede vibratör kullanımı ile giderilebilir.
Beton yerleştirilirken;
• Beton mümkün olduğunca yerleştirileceği yere veya yakın bir bölgesine dökülmelidir.
• Betonu belirli bir bölgeye yığıp, kürekle yerine yerleştirmekten kaçınılmalıdır.
• Beton homojen tabakalar halinde yerleştirilmelidir.
• Yerleştirme esnasında büyük yığınların ve eğimli tabakaların oluşturulmasına engel olunmalıdır.
• Beton kalıba 1.5 m.'den daha yüksekten dökülmemelidir.
• Betonun yerleştirme ve sıkıştırma hızları uyum içinde olmalıdır.
• Gecikme ve duraklamalara meydan verilmemeli, bunun sonucu oluşabilecek soğuk derzlere imkan verilmemelidir. Bu tür uygulamalarda muhtemel hava kabarcıklarına karşı kalıp yağlanmalıdır.
• Transmikser ile Dökümlerde
Transmikserin kapalı alana girmesi gerekiyorsa aracın gireceği yerin yüksekliği tesise bildirilmelidir. Transmikser altı boş bir döşemeye veya bozuk bir zemine çıkarılıyorsa 30 ton civarında toplam yük ve dingil başına 11 ila 13 ton yük olduğu varsayılarak zeminin kayma ve çökme tehlikesi dikkate alınmalıdır.
• Pompalı Dökümlerde
İnşaata yaklaşım mesafesi, yatay ve düşey döküm erişim mesafeleri; inşaat, zemin ve pompa cinsine göre değişkendir. Pompanın kurulacağı zeminin altından geçen boru hattı veya üzeri kapatılmış boşluklar bildirilmelidir. Aynı şekilde yüksek gerilim hatları bildirilmelidir. Kolon betonlarında, pompa uç hortumu kalıp içine mümkün olduğu kadar sokulmalıdır; perde betonlarında, beton kalıp yüzeyine çaptırılmamalıdır. Betonun hızını keserek, ayrışma ve kalıp deformasyonuna engel olunmalıdır. Pompa uç hortumunu tutan elemanların bom altında durmamasına dikkat edilmelidir. |
